2023’ün rengi ‘Viva Magenta': YAKUT ATEŞİ YANDI

EVRİM KÜÇÜK

Dünyaya ekonomik ve toplumsal değişimlere göre her yıl bir renk veriliyor. Küresel renk otoritesi olarak kabul edilen Pantone Renk Enstitüsü, yaşanılan yılın sosyo-ekonomik ve kültürel etkilerini göz önüne alarak yılın rengini belirliyor. 2023’ün rengi ‘Pantone 18-1750’ koduna sahip olan Viva Magenta. Bu renk mücevher trendlerine de yön veriyor. Başta yakut ve safirin morumsu tonlarını yansıtan taşlar olmak üzere birçok değerli renkli taş bu yıl takıları süslüyor. 

Alışılmadık bir zaman için alışılmadık bir ton

Kırmızı renk kartelasında yer alan Viva Magenta’nın tanımı “Alışılmadık bir zaman için alışılmadık bir ton” olarak yapıldı. Viva Magenta, önceki iki yılı temsil etmek üzere seçilen renk tonlarından oldukça farklı. 2021 ve 2022’nin renkleri nispeten yumuşak ve bastırılmışken, bu yılın renkleri parlak, cesur ve ışık saçan renkler. 2021 ve 2022’nin renkleri, hayatlarımızı yeniden inşa etmek için izolasyondan çıktığımız sırada içinden geçmekte olduğumuz geçişin bir temsiliydi. Bu yılın rengi ise yeniden canlanmış bir ruhun dışarı vurumu olarak niteleniyor. 

Pantone Color Institute tarafından yapılan açıklamaya göre Viva Magenta, kökleri kırmızıya uzanan ve bu sayede güçlü bir yansıma oluşturabilen bir pembe tonu. Renk tonunda ise koşinil böceğinin kabuk renginden ilham alınmış. Güçlü, korkusuz ve cesur bir etkiye sahip olarak tanımlanan Viva Magenta rengi tüm yıl boyunca dekorasyondan modaya, mücevherden tasarıma pek çok alanda etkili oluyor. 

Çoğu trend, belirli bir yıl için seçilen renkten büyük ölçüde etkilendiğinden, Magenta renkli değerli taşlar bu sezon yüksek talep görüyor. Bazı Magenta renkli taşları sizler için derledik…

YAKUT: Viva Magenta değerli taşlar listesinin ilk sırasında yakut yer alıyor. Yakutlar genellikle kırmızı ile tanımlansa da morumsu alt tonlu kırmızı yakutlar da revaçta. Yakutun kırmızısı sektör otoriteleri tarafından ‘tutku ve ateş’ olarak nitelenirken, morumsu alt renk ise tonu soğutur ve ona belli bir derinlik katar. Dünyada en kaliteli yakutlar Burma, Mozambik gibi ülkelerden elde ediliyor. Özellikle bu yıl dünya genelinde mücevher sektöründe yakut talebi canlanırken, yakut mücevherat ve süs eşyalarına yönelik talebin gelecek 2023-2028 yılları arasında yüzde 5 büyümesi bekleniyor. Özellikle 8 karat büyüklüğündeki taşların kullanımında önemli bir artış öngörülüyor. Taşların şifasına inananların sayısındaki artış da yakutun kullanımını destekliyor. Yakutun bağışıklık sistemini güçlendirdiği, vücuda direnç kazandırdığına, kan akışını canlandırdığına ve tansiyonu düzenlediğine inanılıyor. 

SAFİR: Gökkuşağı renk yelpazesini yansıtan safirlerin birçok tonu da Viva Magenta renklerine uygun. Örneğin mavi-mor safirler bu yılın renklerine yakın. Viva Magenta değerli taşlarının göze çarpan özelliklerinden biri, kırmızının ateşini azaltan mavi veya morun soğuk alt tonudur. Bu özelliği safiri listeye ekliyor. Ayrıca feminen bir rengi olan pembe safirler son derece popüler. Özellikle yurtdışında nişan yüzükleri için en çok aranan renkli taşlardan biri ve düğün trendlerinde oldukça üst sıralarda yer alıyor. Pembe safirler genellikle, aynı zamanda safir benzeri korindon çeşitleri olan yakutlardan çok da ayırt edilemiyor. Pembe ton, değişen yoğunluklarda ortaya çıkabilir; renk yoğunluğu arttıkça değeri de artar. Bunlar esas olarak Sri Lanka ve Myanmar’da bulunur. Nadir bir korindon minerali çeşidi olan Padparadscha safirleri de açık magenta tonlarında bulunabilir. Bu değerli taşlardaki pembe renk, krom ve demirin varlığına bağlanır. Bu taşlar son derece nadir ve oldukça değerli. Esas olarak Sri Lanka’da çıkarılmakla birlikte, pembe-mor çeşitlerinin çoğu Madagaskar’da görülüyor. 

SPİNEL TAŞI: Magenta’nın koyu tonunda gelen bir diğer değerli taş ise spinel. Mor Spinels, geniş benzersiz renk yelpazesi nedeniyle giderek daha popüler hale geliyor. Menekşe, magenta ve kırmızımsı mor şarap tonlarının mor renk spektrumunda bulunurlar. Bu taşlarda hem hafif pasteller hem de derin doymuş çeşitler var. Bu taşlar Myanmar, Sri Lanka, Tanzanya ve Tacikistan’da yoğun bir şekilde çıkarılıyor. Afganistan, Vietnam, Brezilya, Pakistan, Madagaskar, İsveç, Avustralya, Türkiye taşın elde edildiği diğer ülkeler arasında. Spinel taşı, camsı parlaklığa sahip bir taş olup saydam veya yarı saydam halde bulunuyor. Spinel taşı, magnezyum alüminyum oksit diye de tanımlanan bu değerli taş, ‘Ölümsüzlük Taşı’ olarak adlandırılır ve nadiren gözlemlendiği için ekstra bir kıymete sahip. Doğal taşların çeşitli faydalara sahip olduğu bildiriliyor ise de bunlar tıbbi olarak kesinleşmiş şeyler değil. Buna rağmen değerli taş konusunda uzmanlaşmış kişiler, spinel taşını ‘umut taşı’ olarak da tanımlıyor. Magenta renkli spineller bazen yakutlarla karıştırılabiliyor. Gerçekte, dünyadaki en ünlü değerli taşlardan bazıları aslında spineldir ve bir zamanlar yüksek kaliteli yakut sanılmıştır. Bugün, spinelleri, safirleri ve yakutları ayırt etmenin modern yöntemleri var.

RUBELLİT: Turmalin taş grubunun en değerli, az bulunan, kırmızı ve pembe renkli alt türü rubelittir. Adını, Latincede isyankar anlamına gelen ‘rebellus’ sözcüğünden alır, Çünkü kırmızı ve kırmızıya yakın tonlardadır. Rubellit cazibeli bir taş olarak bilinir. Sertliği, kolay kırılmayışı, rengi, görünümü, ışık saçan parlaklığıyla, takı olarak kullanma arzusu uyandıran bir taştır. ABD’de ulusal taş olarak kabul edilmektedir. Bu taşlar koyu pembeden kırmızımsı pembeye kadar değişen renk aralıklarında ve orta ile koyu tonlarda meydana gelir. Bu değerli taşlardaki pembe renk, manganezin varlığından kaynaklanıyor.

UMBALİTLER: Canlı magenta rengiyle tanınan bir diğer değerli taş umbalit. Yalnızca Umba Nehri’nin alüvyon yataklarında bulunur ve açık pembe ve açık mor renktedir. Adını, mineralin 1978’de ilk keşfedildiği Tanzanya’nın Tanga bölgesindeki Umba Vadisi’nden alıyor. 

RHODOLİTE: Dünyanın birçok ülkesinde kıymetli olarak sınıflandırılan Rhodolite taşı, kuyumculukta yaygın olarak kullanılıyor. Rhodolite, renkleri ve dayanıklılıkları nedeniyle çok değerli. Renk tonları morumsu kırmızıdan neredeyse saf mora kadar değişebilir. Genellikle minimal inklüzyonlarla yüksek netliğe sahiptirler ve değişen aydınlatma koşullarında renk değişiklikleri sergileyebilirler. Bu taşlar dünyanın her yerinde bulunsa da en çok arananları Afrika’dan geliyor. Diğer kaynaklar arasında Brezilya, Sri Lanka ve ABD yer alıyor. Tanzanya’nın Kuzey Pare Dağları’nda elde edilen bazı rhodolitler, gün ışığında ve akkor ışıkta maviden mor tonlara renk değişimleri gösterir. Bu taşlar dayanıklılıkları ve sertlikleri ile bilinir. Bu onları takı tasarımlarında çok yönlü kılıyor. Popüler kesimlerden bazıları oval, yuvarlak ve armut kesimdir.